Van 1 t/m 26 maart 2025 zijn in het Atrium Den Haag de portrettenseries ‘Herinner je de vrouwen’ en ‘Haagse vrouwen’ te bewonderen, onderdeel van de Haagse Vrouwendagen 2025. De eerste serie brengt vijftien vrouwen in beeld die een sleutelrol hebben gespeeld in de emancipatiebeweging in Nederland. De tweede serie richt zich op Haagse vrouwen die door hun bijzondere werk en de impact die zij maken, het verschil maken in diverse sectoren, van cultuur en sport tot welzijn en het bedrijfsleven. Beide tentoonstellingen weerspiegelen de kracht, veelzijdigheid en invloed van vrouwen in de (Haagse) samenleving.
Ruth van Rossum is een van de door fotograaf Laura Cnossen geportretteerde Haagse vrouwen. Bij de opening van de tentoonstelling las Ruth onderstaand door haar speciaal voor dit moment geschreven gedicht voor.
De parallelle wereldkaart
1.
Niemand kwam je vragen welke afslag je wilde nemen.
Je moeder zong geen liedjes uit haar rijke ervaring
over het een of het ander of er tussenin
maar toen je zwom in haar verwondering over jouw bestaan
voelde je haar soms onrustig in de rondte slaan en kolken –
een oceaan, geen roze wolken.
Niemand vertelde jou nadat je was geopenbaard
over het geheim van de parallelle wereldkaart
vol aanwijzingen en tekens over waar je wel en niet zou mogen gaan.
2.
In jouw cellen schuren generaties vrouwen.
Ze murmelen en woelen over inbinden en slikken,
niet mogen leren, dienstbaar zijn en langzaam stikken.
Luister naar het knisperen: een veelstemmig gedicht.
De keuring waar je naakt moest zitten. De medisch specialist
die bij een buikecho langs je borsten strijkt. De baas die mooie benen sist.
Twee handen om je hoofd geklemd
en een kus op je mond waar je niet om hebt gevraagd.
Bedrijven die stilzwijgend eisen dat je rok en hakken draagt.
Op zomaar een zonnige dag gegrepen worden in een park.
Een lullepot bij een mannendiner over waar vrouwen goed voor zijn.
Altijd tentakels van alertheid in het donker.
Je figureert op lijstjes met woorden als hoer, slet en matras.
En dan heb je nog geluk als je vader je niet opzocht
omdat hij vond dat hij te weinig aan je moeder had.
Je werd gekastijd omdat je beminde.
Je moest verdrinken in een meer omdat je opstandig was.
Je werkte je lijf kapot in de fabrieken van de macht.
Vrouwen die zich gedeisd houden omdat ze bang zijn voor ontslag.
Meisjes die pas later denken: was dit eigenlijk normaal?
Het verstandelijk gehandicapte kind dat er toch niet over kan praten.
En laten we zwijgen over wat er in een oorlog gebeurt.
Ondertussen miljarden films die hiervan hete verhaaltjes maken
en miljarden mannen die daarvan opgewonden raken.
Grapjes met de matties in de tietenapp.
3.
Heren van gezag, kerkvaders, de sportleraar.
Interpretaties van heilige teksten.
Alle aanwijzingen en tekens op die parallelle wereldkaart.
Meisjes leren om goed te luisteren en eerlijk te delen.
Ze zijn zorgzaam voor anderen en kloppen zichzelf niet op de borst,
houden hun benen over elkaar en ruimen vuile kopjes op.
Het is niet de bedoeling dat je de slimste bent.
Mannen moet je vragen stellen zodat ze tomeloos kunnen vertellen
over hun meest geliefde onderwerp: ik.
4.
Niemand vroeg wat we wilden. We vielen de wereld in als vrouw.
Onze cellen zijn geladen met de eeuwenlange draden
van onze moeders en hun moeders – hun stemloze verhalen.
Zij wisten het niet. Wíj weten: niemand heeft het recht
om ons te stenigen, uit te buiten of in brand te steken,
ons onder water te houden of als bezit te beschouwen.
Niemand heeft het recht om ons te intimideren,
onze lichamen te schenden en onze geest te domineren,
ons tot buigen te brengen en onze stem te breken.
Poëzie Ruth van Rossum
Ruth van Rossum publiceerde de bundels Eilandranden en Sakasegawa. Met Hans van Rossum publiceerde ze hun bewerking van de Rubaiyat van Omar Khayyam. Binnenkort verschijnt haar nieuwe bundel De maanprinses. Ruth is dichter voor de eenzame uitvaarten in Den Haag. Als voorzitter van Stichting ArchipelpoëZie verrijkt ze Den Haag met muur- en raamgedichten (zie www.archipelpoezie.nl). Ze betreedt diverse podia, geeft poëzieworkshops en schrijft gedichten in opdracht. Met haar poëzie onderzoekt ze de ruigte in onszelf en om ons heen. Hoe zijn we gevormd, wat drijft ons, wat brengen we teweeg, hoe houden we ons staande? En wat betekent het om zo kwetsbaar en onvolmaakt te zijn?
Sakasegawa kopen? De bundel is te bestellen bij Uitgeverij Liverse. Bundels zijn ook te koop / te bestellen bij De Haagse Boekerij, Frederikstraat, Den Haag.
Rubaiyat kopen? Het boek is te koop / te bestellen bij De Haagse Boekerij, Frederikstraat, Den Haag.